Α/Π Σουλτάνα (Ν. Πειραιώς 1121)

[ΝΗΡΕΑΣ]

Ας δούμε και άλλο ένα πλοίο που μου κέντρισε το ενδιαφέρον στο βιβλίο του Γιάννη Χαλάτση . Πρόκειται για το επιβατηγό ατμόπλοιο «Σουλτάνα». Το πλοίο καταγράφεται και στο βιβλίο του Χρήστου Ντούνη «Τα ναυάγια στις Ελληνικές θάλασσες», τόμος Α’. Οι δύο πηγές αλληλοσυμπληρώνονται, καθώς ο μεν Γ.Χαλάτσης έχει στοιχεία από το νηολόγιο Πατρών, ο δε Χρ. Ντούνης από το νηολόγιο Πειραιά.

Το σιδερένιο επιβατηγό ατμόπλοιο «Σουλτάνα», νηολόγιο Α’ κλάσης Πειραιώς 1121, ναυπηγήθηκε το 1898 στην Γλασκώβη. Είχε μήκος 28,20 μ. και πλάτος 4,30 μ. και με την παλινδρομική δικύλινδρη μηχανή των 90 ίππων ανέπτυσσε ταχύτητα 8 κόμβων.

Το «Σουλτάνα» στο λιμάνι της Ναυπάκτου, γύρω στο 1930. (φωτογραφία από το βιβλίο του Γ. Χαλάτση)

Το πλοίο, το 1918, αγοράσθηκε από τον Στ. Εμμανουηλίδη, πρόσφυγα από την Προύσα και κάτοικο Βόλου, αντί 12.000 τουρκικών λιρών. Σύμφωνα με τον Χρ. Ντούνη, το 1927 η κυριότητα του πλοίου μεταβιβάσθηκε στους Γ. Καρατζά και Κ. Μουσούρη…ενώ σύμφωνα με τον Γ. Χαλάτση το 1927 αγοράσθηκε από Ναυπακτίους πλοιοκτήτες, διαφορετικούς από τους Καρατζά και Μουσούρη. Το ένα βεβαίως δεν αποκλείει το άλλο. Ενδεχομένως, να υπήρξε και κάποια ενδιάμεση μεταβίβαση. Το πλοίο από το 1927 έως το 1937 (κατ’ ‘άλλη εκδοχή 1928-1934) δρομολογήθηκε στην γραμμή Ναυπάκτου-Πατρών, παραμένοντας στα χέρια Ναυπακτίων πλοιοκτητών, αν και σε αυτά τα χρόνια υπήρξαν αλλαγές στην πλοιοκτησία. Το 1934 πουλήθηκε στον Β. Νικολαράκο, κάτοικο Πειραιά. Από την θητεία του πλοίου στην γραμμή Ναυπάκτου-Πατρών, αξίζει να δούμε ένα ωραίο προεκλογικό ρεπορτάζ, στην εφημερίδα ΣΚΡΙΠ 8/8/1928 (σελ 3) με τίτλο «Η ΠΕΝΘΙΜΟΣ…ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ κ. ΚΑΝΝΑΒΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΝΑΥΠΑΚΤΟΝ». Προφανώς, η εφημερίδα δεν διατηρούσε και τις καλύτερες των σχέσεων με τον πολιτευτή και πρώην υπουργό Ι. Κανναβό…

Φάκελος αλληλογραφίας με την σφραγίδα του πλοίου και της εταιρείας του Ναυπάκτιου Γ. Τραγούδα.

( από το www.karamitsos.com )

Τελευταίοι συμπλοιοκτήτες, το 1941, εμφανίζονται οι Τεργιάζος και Λυκούδης. Από εδώ και πέρα, χάνονται τα ίχνη του πλοίου. Σύμφωνα με τον Χρ. Ντούνη: «Το πλοίο κατά την γερμανική εισβολή κατασχέθηκε από τους Γερμανούς και χρησιμοποιούταν από αυτούς, αλλά τα ίχνη του απωλέστηκαν κατά την διάρκεια της κατοχής. Με το δεδομένο αυτό και το ότι μέχρι σήμερα δεν έχει διαγραφεί από τα ελληνικά νηολόγια, η απώλειά του μπορεί να αποδοθεί σε πολεμική ενέργεια».

Συνεπώς, όποιος μπορεί να μας πει κάτι για την τύχη του πλοίου…είναι ευπρόσδεκτος.

Edited December 29, 2021 by Nick the Greek

[ΝΗΡΕΑΣ]

Πέρα από τα όσα αναφέρει ο Χρ. Ντούνης, θέλω να επισημάνω ότι και γενικότερα, υπάρχει μια ασάφεια σχετικά με την τύχη του πλοίου, παρόλο που όλες οι πηγές συμφωνούν ότι απωλέσθη. Στους καταλόγους του Μελισσηνού, παραδόξως, δεν περιλαμβάνεται στα επιταχθέντα ελληνικά ατμόπλοια. Αντιθέτως, ο Μελισσηνός το περιλαμβάνει στις απώλειες «εκ πολεμικής αιτίας» στην περίοδο 6/4/1941 έως 31/5/1941…χωρίς όμως να αναφέρει που, πότε και πως απωλέσθη. Το ίδιο συμβαίνει και με τον Αν. Τζαμτζή (Η Ελληνική Επιβατηγός Ναυτιλία, 1921-2001), το περιλαμβάνει μεν στις απώλειες του επιβατηγού στόλου…χωρίς όμως και αυτός να αναφέρει που, πότε και πως.

[Nick the Greek]

Με πολλά χρόνια καθυστέρηση και με την ελπίδα να υπάρχει Θεός και να μας διαβάζει ο Νηρέας από κάπου, στο Γερμανικό αρχείο HMA βρίσκουμε περισσότερες πληροφορίες. Το ρεζουμέ είναι πως σύμφωνα με το περιοδικό Ναυτική Ελλάς το οποίο δημοσίευσε μια λίστα πολεμικών απωλειών, το πλοίο βυθίστηκε στα ανοιχτά του Πειραιά από Συμμαχική αεροπορική επιδρομή, όντας τότε επιταγμένο από το Kriegsmarine. Όλα αυτα από τον @Dimitris Galon.

 

Quote

 

1898 built in Glasgow, Great Britain. Neither the steamer's first name nor the owner nor the shipyard have been found until today. [B]
1918 purchased by Stavros Emmanouilides, Bursa, Ottoman Empire, for 12.000 Ottoman Liras and renamed SULTANA. [B][C]
1922 owner moves to Volos, Greece.
26.05.1927 in possession of Dimitrios N. Reppas (50%), Panos A. Rigas (25%) and Konstantinos M. Koumbios (25%), Naupactus (s. “Lepanto”), Greece. Entered in the harbor register of Patras as No. 173. [C][G]
06.01.1928 in possession of Dimitrios N. Reppas (75%) and Konstantinos M. Koumbios (25%), Naupactus, Greece. [C]
08.03.1928 in possession of Dimitrios N. Reppas and Konstantinos M. Koumbios (20%), and Fotis N. Koulouris, Konstantina N. Koulouris, Ioannis N. Koulouris, Athanasios N. Koulouris, Dimitrios A. Tragoudas, Konstantinos S. Tolias, Periklis K. Ikonomou, Ioannis G. Rougkas, Georgios I. Artinopoulos, Dimitrios A. Anastasopoulos (80%), Naupactus, Greece. [C]
18.06.1934 purchased by Vasilios G. Nikolarakos, Piraeus, Greece.
07.07.1937 in possession of Mrs. Akrivi G. Tragoudas (72%). [C][D]
1940 sold to Georgios Karatzas and Konstantinos Mousouris, Piraeus, Greece. [G]
1941 in possession of Theodoros L. Teriazos (50%) and Konstantinos I. Lykouris (50%), Piraeus, Greece. [B]
02.03.1942 requisitioned by the German Kriegsmarine and employed for the Seetransportstelle Gruppe Süd (Sea Transport Group South) in the Aegean area. [E]
04.04.1942 entered in the harbor register of Piraeus as No. 1121. [G]
1942/43 operated by the Mittelmeerreederei GmbH (Mediterranean Shipowners Ltd.), Hamburg, Germany. [F]
29.07.1943 transferred to the Küstenschutzflottille Attika (Coastal Guard Flottilla Attika), Marking GA 08. [F]
30.07.1943 taken over by the Küstenschutzflottille Attika, together with OSTMARK which became “GA 72”. [F]
00.10.1943 reported in Piraeus.
11.01.1944 damaged or sunk during an air attack on Piraeus. Possibly salvaged later. [F]
00.09.1944 hit and sunk during Allied air attacks. [G][H]
After the war, probably broken up by the Greek Wreckers' Committee (O.A.N.).

 

Size (GRT) :	77
Size (NRT) :	36
Lenght (m) :	28,20
Width (m) :	4,30
Engine :	Steam engine/2 cylinders/Glasgow, Great Britain
Output :	90 NHP
Screws :	1
Speed (kn) :	8

Owner :

1898 [?] 1918 Stavros Emmanouilides, Bursa, Ottoman Empire 1927 Georgios Karatzas and Konstantinos Mousouris, Piraeus, Greece 1927 Dimitrios N. Reppas, Panos A. Rigas and Konstantinos M. Koumbios, Naupactus, Greece 1928 Dimitrios N. Reppas and Konstantinos M. Koumbios, Naupactus, Greece 1934 Vasilios G. Nikolarakos, Piraeus, Greece 1937 Akrivi G. Tragoudas, Patras, Greece 1941 Theodoros L. Teriazos and Konstantinos I. Lykouris, Piraeus, Greece 1942 German Reich