Κατάλογος Ανελκυσθέντων Ναυαγίων (Πλοία και Στοιχεία)

[Dimitris Galon]

Θα ήθελα να θέσω σαν θέμα την δημιουργία ενός καταλόγου ανελκυθέντων ναυαγίων. Η ανάγκη ενός τέτοιου καταλόγου, για όλους τους ενδιαφερόμενους και ενασχολούμενους με την ιστορία της ναυτιλίας της πατρίδας μας, είναι επιτακτική καθώς είναι άγνωστο πόσα από τα βυθισμένα πλοία της ελληνικής επικράτειας έχουν ανελκυθεί. Πολλές φορές μέσα στο φόρουμ έχουν αναφερθεί ανελκύσεις ιστορικών πλοίων όπως το εύδρομο „Έλλη“, το αντιτορπιλικό „Βασίλισσα Όλγα“ κλπ.. Το γεγονός αυτό δείχνει αφ΄ ενός ότι αν και η ροή της πληροφορίας λειτουργεί, οι πηγές δεν είναι πλήρεις ούτε ολοκληρωμένες. Αφ΄ ετέρου η δημιουργία μιας τράπεζας πληροφοριών για ανελκυθέντα ναυάγια θα έρθει να συμπληρώσει τις ήδη υπάρχουσες προσπάθειες όπως αυτές εκφράζονται από εκδόσεις όπως, „Τα ναυάγια στις Ελληνικές Θάλασσες“ του Χρήστου Ντούνη, καθώς και τις ερευνητικές – καταδυτικές αποστολές που τα τελευταία χρόνια οργανώνονται για να ερευνήσουν και να αναδείξουν τις άγνωστες και ξεχασμένες πτυχές της ιστορίας της ναυτιλίας στον τόπο μας. Έχοντας πάρει μέρος στην αποστολή που ερεύνησε τα ναυάγια του Αδάμαντα της Μήλου (Milos Dive Project, για περισσότερες πληροφορίες βλ. εδώ) ξεκινώ τον κατάλογο αυτόν με τα ναυάγια του Αδάμαντα της Μήλου και συνεχίζω με κάποια άλλα ναυάγια που έχω επισκεφθεί. Θα παρακαλούσα πολύ οι τυχών καταχωρήσεις να μπαίνουν αλφαβητικά.

Artemis Pitta (Άρτεμις Πίττα), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Herold, πρ. Maid of Athens. Νηολόγιο Χίου 9 με ΔΔΣ SZHY, ολικής χωρητικότητας 1.433 κόρων, καθαρής 864 κόρων, μήκους 73,5 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1906 στα ναυπηγεία Stettiner Oderwerke στο Stettin, αριθμός σχεδίου ναυπήγησης 562. Βυθίστηκε στις 21 Φεβρουαρίου 1943 στο λιμάνι του Αδάμαντα από την R.A.F. Την δεκαετία του 1950 ανελκύθη μόνον η μηχανή του. Το ναυάγιο έχει χαρακτηρισθεί πολιτισμικό αγαθό του ελληνικού λαού και βρίσκεται μέχρι σήμερα βυθισμένο σε βάθος 45 μέτρων στον Αδάμαντα της Μήλου.

Maria Stathatos (Μαρία Σταθάτου), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Welsh City. Νηολόγιο Ιθάκης 75 με ΔΔΣ SVXV, ολικής χωρητικότητας 6.303 κόρων, καθαρής 3.997 κόρων, μήκους 125,5 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1922 στα ναυπηγεία Ropner S.B. and Repairing Co. LTD στο Stockton της Αγγλίας. Βυθίστηκε στις 26 Απριλίου 1941 στο λιμάνι του Αδάμαντα από την Luftwaffe. Το μεγαλύτερο μέρος του πλοίου ανελκύθη την δεκαετία του 50, μεταφέρθηκε με καΐκια στον Πειραιά και πουλήθηκε σαν scrap. Στον βυθό παραμένουν το κατωκάραβο και οι μπουλμέδες του πλοίου, μερικοί ανεμοδόχοι, μέρος από το φορτίο (άνθρακες) και σχεδόν ολόκληρη η πλώρη. Το βαθύτερο σημείο του πλοίου βρίσκεται στα 42 μέτρα.

Popi Sigala (Πόπη Σιγάλα), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Φραγκούλα Βροντίση, πρώην Erverene, πρώην Eirene, πρώην Crisia, πρώην Rudolf Rettich, πρώην Rosemarie, πρώην Holcken, πρώην Hedwig Heimann. Νηολόγιο Πειραιά 898 με ΔΔΣ SVIM, ολικής χωρητικότητας 2.083 κόρων, καθαρής 1.064 κόρων, μήκους 88,7 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1904 στα ναυπηγεία Sir Raylton Dixon and Co. στο Middlesbro στην Αγγλία. Βυθίστηκε στις 21 Απριλίου του 1941 στον κόλπο του Αδάμαντα μετά από επίθεση σμήνους γερμανικών αεροπλάνων. Το πλοίο ανελκύθη ολοκληρωτικά στα τέλη της δεκαετίας του 40. Ήταν από τα πρώτα πλοία που ανελκύθηκαν για σκραπ και υπάρχει σχετική καταχώρηση στο έγγραφο με αριθμό πρωτοκόλλου 1630/18.10.1948 του Λιμεναρχείου Μήλου. Σύμφωνα με μαρτυρίες των ντόπιων, το φουγάρο του εξείχε από το νερό μέχρι την ανέλκυση του. Σήμερα παραμένουν λίγες λαμαρίνες και ελάχιστα απομεινάρια από το φορτίο σε βάθος 20 μέτρων.

Sifnos (Σίφνος), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Cap d´ Antifer, πρώην Labor. Νηολόγιο Πειραιά 712 με ΔΔΣ SVOB, ολικής χωρητικότητας 2.290 κόρων, καθαρής 1.073 κόρων, μήκους 75,59 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1917 στα ναυπηγεία Detroit Shipbuilding Co. Του Detroit των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Βυθίστηκε στις 23 Απριλίου του 1941 στην είσοδο του κόλπου του Αδάμαντα μετά από επίθεση γερμανικών αεροπλάνων. Το πλοίο βρίσκεται βυθισμένο έξω από τον κόλπο του Αδάμαντα, με το βαθύτερο σημείο του να βρίσκεται στα 76 μέτρα. Δεν έχει ανελκυθεί κανένα κομμάτι του και παραμένει άθικτο στον βυθό. Το ναυάγιο έχει χαρακτηρισθεί πολιτισμικό αγαθό του ελληνικού λαού, όπως και όλα τα ναυάγια που βρίσκονται στους ελληνικούς βυθούς πάνω από 50 χρόνια.

[Aris]

Πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια Δημήτρη, μιας και εγώ τουλάχιστον δεν εχω συναντήσει κάποια σχετική βάση δεδομένων για τα ναυάγια που ανελκύστηκαν.

Θα προσθέσω μερικά ναυάγια από την περιοχή της Σούδας, όλα βυθίστηκαν τον Απρίλιο-Μαϊο του 1941 από τους γερμανικούς βομβαρδισμους:

Araybank ανελκύστηκε το 1947 από Ιταλούς και επισκευάστηκε ως το μεταναστευτικό Napoli. Διαλύθηκε το 1971.

Τζούλια ανελκύστηκε από τους Γερμανούς για να ξαναβυθιστεί το 12/42 εξώ απο την Τρίπολη της Λιβύης

Widnes ανελκύστηκε από τους Γερμανούς και επισκευάστηκε.

Kos XXIII ένα εξοπλισμένο φαλαινοθηρικό, ανελκύστηκε από τους Γερμανούς το 1942 και επισκευάστηκε ως UJ2104.

Έλση εδώ οι πηγές μου δεν συμφωνούν. Είτε ανελκύστηκε από τους Γερμανούς για να ξαναβυθιστεί τον 4/43 στη Κεφαλλονιά, είτε διαλύθηκε επιτόπου από τους Γερμανούς. Μήπως κάποιος γνωρίζει την σωστή εκδοχή?

Dalesman ανελκύστηκε από τους Γερμανούς και ανακτήθηκε από τους συμμάχους το 1945.

Επίσης τα Νικολάου Ουρανία και το τάνκερ Όλνα που είχαν προσαράξει ανελκύστηκαν από τους Γερμανούς και επισκευάστηκαν.

York το βρετανικό καταδρομικό ανελκύστηκε το 1952 και ρυμουλκήθηκε στην Ιταλία για να διαλυθεί.

Eleonora Maersk ανελκύστηκε μετά απο 10 χρόνια και επισκευάστηκε.

Ταναϊς που έχει τη δικιά του σελίδα εδώ

Στη Σουδα επίσης βυθίστηκαν -μεταξύ πολλών άλλων- το βρετανικό φορτηγό Logician, το αντιτορπιλικό Λέων , το επιβατηγό Ιθάκη για τα οποία θα με ενδιέφερε να μάθω αν ανελκύστηκαν και πότε.

[Dimitris Galon]

Πολύ ενδιαφέρουσα προσπάθεια Δημήτρη, μιας και εγώ τουλάχιστον δεν εχω συναντήσει κάποια σχετική βάση δεδομένων για τα ναυάγια που ανελκύστηκαν.

Ευχαριστώ Άρη. Ελπίζω να αποδώσει καρπούς.

Kos XXIII ένα εξοπλισμένο φαλαινοθηρικό, ανελκύστηκε από τους Γερμανούς το 1942 και επισκευάστηκε ως UJ2104.

Έλση εδώ οι πηγές μου δεν συμφωνούν. Είτε ανελκύστηκε από τους Γερμανούς για να ξαναβυθιστεί τον 4/43 στη Κεφαλλονιά, είτε διαλύθηκε επιτόπου από τους Γερμανούς. Μήπως κάποιος γνωρίζει την σωστή εκδοχή?

Το UJ2104 (U-boot-Jaeger 2104) βρίσκεται καταχωρημένο στα Γερμανικά αρχεία σαν πρώην φαλαινοθηρικό "Darvik". Για την χρονολογία που αναφέρεις δεν είμαι σίγουρος, μιά και στα αρχεία της Kriegsmarine φαίνεται να λειτούργησε σαν περιπολικό με τον αριθμό 12 V4 το 1941. Από την 1 Φεβρουαρίου του 1942 μπήκε σε λειτουργία σαν ανθυποβρυχιακό (U-boot-Jaeger) με τα στοιχεία που δίνεις. Βυθίστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1943 στην Αστυπάλαια. Κάθε πληροφορία για στίγμα, βάθος, ανέλκυση κλπ. είναι ευπρόσδεκτη. Το Έλση δεν αναφέρεται πουθενά και σε κανένα αρχείο, οπότε η δεύτερη εκδοχή είναι η πιο πιθανή.

[ΝΗΡΕΑΣ]

Έλση εδώ οι πηγές μου δεν συμφωνούν. Είτε ανελκύστηκε από τους Γερμανούς για να ξαναβυθιστεί τον 4/43 στη Κεφαλλονιά, είτε διαλύθηκε επιτόπου από τους Γερμανούς. Μήπως κάποιος γνωρίζει την σωστή εκδοχή?

Στη Σουδα επίσης βυθίστηκαν -μεταξύ πολλών άλλων- το βρετανικό φορτηγό Logician, το αντιτορπιλικό Λέων , το επιβατηγό Ιθάκη για τα οποία θα με ενδιέφερε να μάθω αν ανελκύστηκαν και πότε.

Σύμφωνα με το Αρχείο Μελισσηνού το ΕΛΣΗ (ΤΟΓΙΑ) αναφέρεται:

- και ως βυθισθέν "εκ πολεμικής αιτίας" στην Κρήτη τον Μάϊο του 1941...

-και ως "μη ανελκυσθέν ναυάγιο" στην περιοχή Κεφαλληνίας.

Συνεπώς, ανελκύσθηκε στην Κρήτη και ξαναβυθίσθηκε στην Κεφαλονιά.

Επίσης, αναφέρει ότι δεν ανελκύσθηκαν τα Α/Τ ΛΕΩΝ και Α/Π ΙΘΑΚΗ. Για το Logician δεν αναφέρει κάτι.

Σημείωση: τα στοιχεία του Μελισσηνού για τις μεταπολεμικές ανελκύσεις προέρχονται από τον Οργανισμό Ανέλκυσης Ναυαγίων (ΟΑΝ) και χρονολογούνται στο τέλος της δεκαετίας του 1940.

Οπότε, όταν λέει πχ. ότι το ΙΘΑΚΗ δεν ανελκύσθηκε...εννοείται: πριν το 1950...και δεν αποκλείεται να ανελκύσθηκε αργότερα.

[Aris]

Το UJ2104 (U-boot-Jaeger 2104) βρίσκεται καταχωρημένο στα Γερμανικά αρχεία σαν πρώην φαλαινοθηρικό "Darvik". Για την χρονολογία που αναφέρεις δεν είμαι σίγουρος, μιά και στα αρχεία της Kriegsmarine φαίνεται να λειτούργησε σαν περιπολικό με τον αριθμό 12 V4 το 1941. Από την 1 Φεβρουαρίου του 1942 μπήκε σε λειτουργία σαν ανθυποβρυχιακό (U-boot-Jaeger) με τα στοιχεία που δίνεις. Βυθίστηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1943 στην Αστυπάλαια. Κάθε πληροφορία για στίγμα, βάθος, ανέλκυση κλπ. είναι ευπρόσδεκτη. Το Έλση δεν αναφέρεται πουθενά και σε κανένα αρχείο, οπότε η δεύτερη εκδοχή είναι η πιο πιθανή.

Σε αυτό το link υπάρχει το ιστορικό του, οπού διευκρινίζεται πως Darvik ήταν το Γερμανικό του όνομα. Για τα υπόλοιπα σε επιβεβαιώνει ενώ δείνει και το στίγμα βύθισης στην Αστυπάλαια, στην οποία βύθιση συνέβαλε και το Βασίλισσα Όλγα.

Σημείωση: τα στοιχεία του Μελισσηνού για τις μεταπολεμικές ανελκύσεις προέρχονται από τον Οργανισμό Ανέλκυσης Ναυαγίων (ΟΑΝ) και χρονολογούνται στο τέλος της δεκαετίας του 1940.

Οπότε, όταν λέει πχ. ότι το ΙΘΑΚΗ δεν ανελκύσθηκε...εννοείται: πριν το 1950...και δεν αποκλείεται να ανελκύσθηκε αργότερα.

Αναρωτιέμαι αν στον κατάλογο αυτό συμπεριλαμβάνει τα πλοία που διαλύθηκαν επι τόπου χωρίς να αναλκυσθούν ή μόνο όσο επανέπλευσαν.

[Dimitris Galon]

Είναι καλό τα σκάφη που αναφέρονται να καταχωρούνται με όλα τα στοιχεία που έχουμε στην διάθεση μας, έτσι ώστε στο μέλλον να μπορέσουν να συμπεριληφθούν σε μια τράπεζα δεδομένων η οποία μπορεί να διαρυθμιστεί από τους μοδεράτορες. Για τον λόγο αυτό παραθέτω και πάλι τα στοιχεία του UJ-2104.

UJ 2104 (πρώην 12V4, πρ. Darvik, πρ. KOS XXIII)

Κατασκευάστηκε το 1937 από την Smith´s Dock Southbank σαν φαλαινοθηρικό, με αριθμό κατασκευής 1048. Εντάχθηκε στον νορβηγικό στόλο φαλαινοθηρικών με το όνομα KOS XXIII.

ΚΟΧ: 715

Διαστάσεις: 42,86 x 8,02 x 3,47 μέτρα

Ταχύτητα: 14 κόμβοι με 1600 PS

Αυτονομία: 5000 ναυτικά μίλια με 14 κόμβους ταχύτητα, και με 180 τόνους καύσιμα

Από τον Σεπτέμβρη του 1940 χρησιμοποιήθηκε σαν ανθυποβρυχιακό από το Βρετανικό Ναυτικό μέχρι τις 27 Μαίου 1941 που αυτοβυθίστηκε στον κόλπο της Σούδας στην Κρήτη. Τον ίδιο χρόνο ανελκύθηκε και επισκευάστηκε από τον γερμανικό στρατό κατοχής για να χρησιμοποιηθεί σαν σκάφος περιπολίας με τα στοιχεία 12V4. Από την 1 Φλεβάρη 1942 μπήκε σε λειτουργία σαν ανθυποβρυχιακό του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού (Kriegsmarine) με τα στοιχεία UJ-2104 (U-Bootjaeger). Στις 17 Σεπτέμβρη 1943, έχοντας κυβερνήτη τον ανθυποπλοίαρχο (Kapitaenleutnant) Hellmuth von Ruckteschell, αυτοβυθίστηκε στην Αστυπάλαια (στίγμα=36°34N/26°30E) μετά από συμπλοκή με τα αντιτορπιλικά Eclipse, Faulknor, και Βασίλισσα Όλγα. Ο κυβερνήτης του τραυματίστηκε θανάσιμα. Λόγω του βάθους, το οποίο στο σημείο βύθισης ξεπερνά τα 150 μέτρα, θεωρείται ότι το ναυάγιο δεν έχει ανελκυθεί.

[Dimitris Galon]

Συνεχίζω με λίγο Μήλο.

Pangration (Παγκρατίων), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Depute Charles Notier). Νηολόγιο Σπετσών 20, ολικής χωρητικότητας 2.171 κόρων, καθαρής 1.011 κόρων, μήκους 81 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1920 στα ναυπηγεία Government Yard στην Βρέστη της Γαλλίας. Το πλοίο φορτωμένο με Άγγλους στρατιωτικούς και προορισμό την Σούδα δέχτηκε επίθεση γερμανικών αεροπλάνων στις 23 Απρίλη του 1941. Ο πλοίαρχος κατευθύνθηκε για ασφάλεια στον κόλπο Αδάμαντα της Μήλου. Οι επιθέσεις συνεχίστηκαν με αποτέλεσμα ο πλοίαρχος να προσαράξει το πλοίο στα αβαθή, στην περιοχή Χιβαδολίμνη. Το πλοίο παρέμεινε εκεί μέχρι το τέλος του πολέμου. Ανελκύθηκε ολοκληρωτικά στα τέλη της δεκαετίας του 40. Το μόνο που υπάρχει σήμερα από το Παγκρατίων είναι η καμπάνα του η οποία κατατέθηκε σαν προσφορά στο εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία στο ομώνυμο βουνό της Μήλου.

Sona (Σόνα), φορτηγό ατμόπλοιο, πρώην Ilona, πρ. Lydia, πρ. Stanrock, πρ. Castro, πρ. Carlington. Ελληνόκτητο με σημαία Παναμά. Ολικής χωρητικότητας 1.105 κόρων, καθαρής 446 κόρων, μήκους 78 μέτρων, ναυπηγήθηκε το 1910 στα ναυπηγεία Earle´s Co. LTD του Hull. Βυθίστηκε στις 24 Απριλίου 1941 μετά από επίθεση γερμανικών αεροπλάνων στον κόλπο του Αδάμαντα. Στις αρχές της δεκαετίας του 50 ανελκύθηκε από καταδυτικό συνεργείο. Στον βυθό βρίσκονται σήμερα ελάχιστες μόνον λαμαρίνες.

[Dimitris Galon]

ΥΓ2. Στο βιβλίο του Ντούνη (ναυάγια 1900-50) το πρ. Darvik καταγράφεται ως UJ 2109 και όχι ως UJ 2104, το οποίο ως φαίνεται είναι και το ορθόν.

Ναι Νηρέα είναι λάθος. Ίσως να οφείλεται στο γεγονός ότι αντικατέστησε το „Darvik“ στον ρόλο του σαν σκάφος περιπολίας, λαμβάνοντας τα πρώην στοιχεία του „Darvik“ δηλ. 12 V4. Στα γερμανικά αρχεία το UJ 2109 (πρώην βρετανικό „Widnes“, βλ. την αναφορά του Άρη) βρίσκεται καταχωρημένο με κυβερνήτες, στην αρχή τον ανθυποπλοίαρχο Kampen και αργότερα τον ανθυπ. Schröder, και την πληροφορία ότι βυθίστηκε στις 17 Οκτώβρη 1943 έξω από την Κάλυμνο. Το στίγμα του μου είναι άγνωστο.

[Aris]

Παρακάτω παραθέτω ορισμένα από τα πολλά ναυάγια της περιοχής Σαλαμίνας-Σκαραμαγκά-Ελευσίνας.

Σοφία , κατασκευής 1918 ως ΗΜS Pelargonium (1.722 t., 77,7 x 10,7 μ). Βομβαρδίστηκε και προσάραξε φλεγόμενο στον όρμο Αγ.Γεωργίου Σαλαμίνας στις 20/4/41. Σύμφωνα με παλίο άρθρο του «Ε» το ναυάγιο του ανελκύστηκε μετά από δεκαετίες.

Goalpara βρετανικό φορτηγό κατ. 1919 (5.513 τ., 121,9 χ 16 μ.) Βυθίστηκε σε ρηχά νερά στην Ελευσίνα στις 15/5/41. Ανελκύστηκε τον 11/45 και διαλύθηκε.

Quiloa βρετανικό φορτηγό κατ. 1925 (7.664 τ., 148,5 χ 18,5 μ.) προσάραξε κατόπιν βομβαρδισμού στον Σκαραμαγκά στις 15/4/41. Διαλύθηκε μετά το 1945.

Cyprian Prince βρετανικό φορτηγό κατ.1937 (1.988 τ., 90,4 χ 13,5 μ.) προσάραξε στα Περιστέρια Σαλαμίνας κατόπιν πρόσκρουσης σε νάρκη που έριξαν γερμανικά αεροσκάφη. Tον 11/45 βρισκόταν στο ίδιο σημείο και εικάζεται ότι διαλύθηκε αργότερα.

Κιλκίς , θωρηκτό κατασκευής 1908 ως USS Mississippi. Βυθίστηκε σε ρηχά νερά στον ναύσταθμο Σαλαμίνας στις 10/4/41. Ανελκύστηκε τον 10/49 και οδηγήθηκε το 1951 για διάλυση στην Ιταλία.

Λήμνος , θωρηκτό κατασκευής 1908 ως USS Idaho. Βυθίστηκε σε ρηχά νερά στον ναύσταθμο Σαλαμίνας στις 10/4/41. Ανελκύστηκε στη δεκαετία του 50 ή κατά μια αλλή πηγή το 1948.

Μήλος, ναυπήγησης 1895 ως Catania, πρώην Μοσχάνθη Τόγια. Καταλήφθηκε τον 4/41 από τους Γερμανούς και βυθίστηκε τον 9/44 στον ναύσταθμο όπου διακρίνεται δεξιά της προβλήτας σε φωτο στο τέλος αυτής της σελίδας. Το ναυάγιο ανελκύστηκε και διαλύθηκε μετά τον πόλεμο.

Τα παρακάτω στοιχεία που είναι σε εισαγωγικά προέρχονται από το βιβλίο «Ο πολεμικός ναύσταθμος Σαλαμίνος».

ΤΑ 14 πρώην Turbine , αντιτορπιλικό κατ. 1927 (1200 τ, 94 × 9.3 × 3.3 m). Επανδωμένο από Γερμανούς βυθίστηκε στις 16/9/44 από αμερικανική αεροπορική επίθεση. «Ανελκύστηκε, διαλύθηκε και μεταφέρθηκε στην περιοχή του 5ου Φυλακίου του ναυστάθμου.». Ένας δίδυμος πύργος του τοποθετήθηκε στον ναύσταθμο με πλάκα προς τιμή των πεσόντων του Β.Όλγα.

«Ανελκύστηκαν επίσης τα ρυμουλκά Κένταυρος, Τιτάν, δύο πετρελαιοάκατοι, γερανοί, υδροφόρες, γερμανικό πλοίο που μετέπειτα ονομάσθηκε Αύρα, το εμπορικό Μήλος, η πλωτή δεξαμενή κ.α.»

Σον ναύσταθμο επίσης βυθίστηκαν τον 4/41 τα Κύζικος, Πέργαμος (τορπιλοβόλλα) και το Αμφιτρίτη (сoal hulk) για τα οποία δεν γνωρίζω πότε ανελκύστηκαν και από ποιους (Γερμανούς ή Έλληνες). Οπότε κάθε πληροφορία καλοδεχούμενη.

Φρίντον , ναυπήγησης 1903 ως Κilkenny (1.361 τ. 82,3 χ 11 μ). Προσάραξε στις 22/4/41 κατόπιν βομβαρδισμού στη Ν.Πέραμο όπου ξαναεπλήγη και αναφλέγη.

Στην περιοχή της Σαλαμίνας βομβαρδίστηκαν και βυθίστηκαν στις 23/4/41 και τα Κέρκυρα (κατ. 1912, 1.461 τ., 68,2 χ 10,3 μ) και Αλμπέρτα (κατ.1900. 1,236 τ., 85,5 χ 10 μ) για τα οποία δεν γνωρίζω αν και πότε ανελκύστηκαν.

Για τα γερμανικά υποβρύχια U-565 και U-596 έχει γίνει κουβέντα και εδώ. Αυτοβυθίστηκαν έχοντας πάθει ζημιές από βομβαρδισμούς στην περιοχή Σαλαμίνας – Σκαραμαγκά και ίσως να παραμένουν στο βυθό.

Σε άλλα μέρη του κόσμου ανελκύουν τα γερμανικά υποβρύχια από μεγάλα βάθη για να τα μετατρέψουν σε μουσεία-πόλους έλξης τουρισμού και εδώ που τα έχουμε σε μικρό βάθος ούτε που το γνωρίζουμε.

[ΝΗΡΕΑΣ]

Λόγω των αλλαγών στη θεματολογία της συζήτησης, θεωρώ καλό να υπενθυμίσω:

Την τύχη του ανελκυσθέντος Τορπιλλοβόλου"ΠΡΟΥΣΑ"

Την τύχη των ΕΛΣΗ (ΤΟΓΙΑ), Α/Τ ΛΕΩΝ και Α/Π ΙΘΑΚΗ

...και

Τέλος, ο Μελισσηνός αναφέρει ως μη ανελκυσθέντα……εννοείται μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940…τα Α/Π ΑΛΜΠΕΡΤΑ και ΚΕΡΚΥΡΑ. Χαρακτηριστικό αυτής της παραπάνω επιφύλαξης που πρέπει να έχουμε είναι ότι αναφέρει το ΚΙΛΚΙΣ ως μη ανελκυσθέν, το οποίο όπως είπε ο Άρης ανελκύσθηκε το 1949.

Για τα Κύζικος, Πέργαμος και Αμφιτρίτη, δεν αναφέρει τίποτε. Θεωρώ λογικό να ανελκύσθηκαν από τους Γερμανούς.

Τέλος "αλίευσα" και την τύχη του Τάνκερ "Eleonora Maersk", το οποίο βυθίσθηκε στη Σούδα τον Μάιο του 1941

ELEONORA MAERSK

ON 130118

Built 1936 Deutsche Werke, Hamburg-Finkenwerder

Owner A.P. Moller

Home Port Copenhagen

10,694 grt; 15,900 dwt

504ft 4ins x 68ft 8ins x 34ft 2ins

1,356 nhp; 12 knots; oil engines.

The largest ship of the Maersk fleet, the largest single-screw motorship in the world.

Ministry of War Transport : operated by the Athel Line after the German occupation of Denmark in 1940.

1941 Bombed and sunk by German aircraft in Suda Bay, Crete, on May 17th.

Seven of her crew were killed.

1951 Salvaged, repaired in Germany; Renamed ROLAND; Registered Hamburg.

1960 scrapped

http://freepages.family.rootsweb.com/~treevecwll/eleonora.htm

Με την παραπάνω άποψη συμφωνεί και ο Μελισσηνός, ο οποίος αναφέρει το "ΕΛΕΩΝΟΡΑ ΜΑΙΡΣΚ" (!) ως ανελκυσθέν "παρά των ιδιοκτητών του". Το περίεργο είναι ότι ενώ (όπως έχουμε ξαναπεί) τα στοιχεία του Μελισσηνού είναι μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1940, αναφέρει και το ΕΜ, το οποίο σύμφωνα με το παραπάνω ανελκύσθηκε το 1951. Όχι ότι έχει καμιά ιδιαίτερη σημασία, απλώς το επισημαίνω.

ΥΓ Κατά σύμπτωση (?) το containership "Eleonora Maersk" (2006) είναι και σήμερα ένα από τα μεγαλύτερα πλοία της εταιρείας.

[ΝΗΡΕΑΣ]

Ο φίλος Γιώργος Καρέλλας μου έστειλε μιά πολύ ενδιαφέρουσα λίστα με τα ανελκυσθέντα πλοία από τους Γερμανούς...και με παρακάλεσε να την αναρτήσω για λογαριασμό του.

Την ανεβάζω λοιπόν σε 4 συνημμένα αρχεία και η σειρά των σελίδων είναι ίδια με αυτή των συνημμένων.

Το σπάσιμο των σελίδων και η σχετικά χαμηλή ανάλυση υπαγορεύεται από τους τεχνικούς περιορισμούς του φόρουμ.

Επί της ουσίας (προέλευση και περιεχόμενο)...ας τα πεί καλύτερα ο ίδιος ο Γιώργος...και οι Γερμανομαθείς του φόρουμ.

.

[Dimitris Galon]

Ευχαριστούμε πολύ τον Γιώργο για την παραχώρηση της λίστας και τον Νηρέα για την ανάρτηση.

Θα μπορούσες να μας πεις Γιώργο από που προέρχεται η λίστα αυτή; Δεν φαίνεται από τα γραφόμενα η προέλευση της. Επίσης ο τρόπος γραφής και οι αναφορές του συντάκτη, δίνουν την εντύπωση (έως και σίγουρο) ότι δεν προέρχεται από στρατιωτικά αρχεία. Μοιάζει περισσότερο για ανεξάρτητη ιστορική έρευνα. Μπορείς να ρίξεις λίγο φως;

Η λίστα βέβαια είναι ελλιπής (το αναφέρει και ο συντάκτης στην πρώτη σελίδα) και εμπεριέχει αρκετά λάθη, αλλά είναι σίγουρα χρήσιμη. Αν γνωρίζαμε και την προέλευση της θα μπορούσαμε να αξιολογήσουμε τις πληροφορίες καλύτερα. Δυο από τα λάθη που είδα διαβάζοντας την, αφορούν το Point Judith το οποίο ναι μεν βυθίστηκε την ημερομηνία που αναφέρει αλλά στην Κύθνο και όχι στον Πειραιά. Επίσης το Μαρία Σταθάτου (γραμμένο λάθος στον κατάλογο) το οποίο βυθίστηκε και αυτό την ημερομηνία που αναφέρει αλλά στην Μήλο και όχι στον Πειραιά.

[Dimitris Galon]

...και οι Γερμανομαθείς του φόρουμ.

Η μετάφραση της λίστας που πρόσφερε ο Γιώργος και ανάρτησε ο Νηρέας.

σελ.1

Ναυάγια στην Ελλάδα

Ο πόλεμος των δυνάμεων του άξονα ενάντια στην Ελλάδα, ο οποίος δεν κράτησε ούτε τρις εβδομάδες ( παραβλέποντας το γεγονός ότι οι Ιταλοί διεξήγαγαν τον πόλεμο για πολύ μεγαλύτερο διάστημα), ήταν ένας ασυνήθιστος πόλεμος, καθώς ενώ στην στεριά διεξαγόταν με στρατό εναντίον στρατού, στην θάλασσα δεν είχαν οι Έλληνες και οι υποστηρικτές τους οι Εγγλέζοι, κανέναν αντίπαλο. Οι Γερμανοί δεν είχαν καμιά ναυτική στρατιωτική δύναμη στην Μεσόγειο και οι Ιταλοί επιχειρούσαν αναποφάσιστα και παντελώς χωρίς επιτυχίες. Για τον λόγο αυτό ο πόλεμος [στην θάλασσα] από την πλευρά των Γερμανών διεξήχθη μόνο με την πολεμική αεροπορία [Luftwaffe], όμως με τεράστια επιτυχία.

Στην παρατιθέμενη λίστα, βρίσκονται καταχωρημένα τα θύματα αυτού του αεροθαλάσσιου πολέμου, δεν συμπεριλαμβάνονται τα πολεμικά πλοία των συμμάχων και τα μικρά καράβια. Όταν η Ελλάδα μετά το τέλος του πολέμου μοιράσθηκε ανάμεσα στους Γερμανούς και τους Ιταλούς σε ζώνες κατοχής, βρήκαν και οι δυο νικητές στα λιμάνια και στις παραλίες της Ελλάδας ναυάγια από τον προηγηθέντα πόλεμο.

Έτσι μέχρι σήμερα μόνον μερικά κομμάτια έχουν ερευνηθεί για την ανάδειξη του κεφαλαίου αυτού. Κατόπιν διασταύρωσης γραπτών μαρτυριών από αυτόπτες μάρτυρες, το λιμάνι του Πειραιά π.χ., μέχρι το τέλος του 1941 είχε καθαριστεί από όλα τα ναυάγια, χωρίς να έχουμε μάθει μέχρι σήμερα τι απέγινε με τα ναυάγια αυτά. Χωρίς αμφιβολία κάποια από αυτά ανατινάχτηκαν ή διαλύθηκαν, αλλά το γεγονός ότι ειδικά για τους Γερμανούς, μετά την κατάληψη της Ελλάδας, δημιουργήθηκε μια τεράστια ανάγκη για θαλάσσια μεταφορικά μέσα, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι κάθε, σε κάπως καλή κατάσταση βρισκόμενο ναυάγιο, ανελκύθηκε και επισκευάστηκε ή τουλάχιστον θα έπρεπε να έχει γίνει έτσι.

Για μερικά από τα πλοία αυτά είναι γνωστό ότι αυτό συνέβη και έχει αποδειχτεί. Σε γερμανικά όμως, όπως και σε ιταλικά έγγραφα, εμφανίζονται μέχρι το 1944 πλοία και ονόματα πλοίων, των οποίων η προέλευση δεν έχει εξακριβωθεί και δεν μπορούμε να αναφερθούμε με σιγουριά στην ταυτότητα τους. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε ότι πρόκειται για τέτοια, πρώην ναυάγια, από την εποχή της εκστρατείας ενάντια στην Ελλάδα.

σελ.2

1 = Τύπος του πλοίου 2 = όνομα του πλοίου 3 = Εθνικότητα 4 = Χρονολογία κατασκευής 5 = Μέγεθος σε ΚΟΧ 6 = Ημερομηνία βύθισης 7 = Τόπος βύθισης 8 = Το ναυάγιο βρισκόταν στην περιοχή κατοχής (D = Γερμανική περιοχή κατοχής I = Ιταλική περιοχή κατοχής, --- = Βυθίστηκε στην ανοιχτή θάλασσα, το ναυάγιο δεν έχει ανελκυθεί) 9 = Χρονολογία ανέλκυσης 10 = Παραπέρα τύχη του πλοίου

Οι σελίδες 2, 3 και 4, με τους οδηγούς της σελίδας 2 γίνονται πλέων απόλυτα κατανοητοί.

Υ.Γ.

@ Γιώργος Καρέλας

Πρέπει όμως απαραίτητα να ξεκαθαριστεί η προέλευση της λίστας.

[ΚΑΡΕΛΑΣ ΓΙΩΡΓΟΣ]

Η προέλευση της λίστας μάλλον δεν θα ξεκαθαριστεί αφού μου την έστειλε ένας φίλος ερευνητής με αξιόλογο αρχείο, ο Δανός Owe Rasmunsen ο οποίος δεν μπόρεσε να μου βρεί την προέλευσή της...

[Dimitris Galon]

H λίστα τότε δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί Γιώργο για κάποια επίσημη ανακοίνωση ή σαν στοιχείο στην βιβλιογραφία ή σαν πηγή, από την στιγμή που η προέλευση της είναι άγνωστη. Θα μπορούσε π.χ. να προέρχεται από τον καθένα από εμάς ο οποίος χρησιμοποίησε μια παλιά γραφομηχανή και παλιό χαρτί για να την γράψει. Δεν αμφισβητώ την προσφορά σου (σε ευχαριστώ πολύ για την παράθεση), ούτε την αυθεντικότητα της λίστας, απλώς επιστώ την προσοχή στο γεγονός ότι μια λίστα χωρίς αναφορά προέλευσης (π.χ. Kriegsmarine, Regia Marina, NARA, κλπ.) είναι ένα αδέσποτο ντοκουμέντο επάνω στο οποίο είναι δύσκολο να στηριχτεί κανείς. Σίγουρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για συγκρίσεις, αλλά από μόνη της δεν φτάνει σαν πηγή. Επίσης πρέπει να έχει γραφτεί μετά τον πόλεμο (πάντως σίγουρα μετά το 1944, βλ. μετάφραση) μια και ο τρόπος γραφής (μη στρατιωτικός) δείχνει κάποιον ο οποίος, απλώς, ασχολήθηκε με το αντικείμενο. Θα με ενδιέφερε και η γνώμη ενός πιο ειδικού.

Τι λες κι΄ εσύ Βύρωνα;

[ΝΗΡΕΑΣ]

Επίσης πρέπει να έχει γραφτεί μετά τον πόλεμο (πάντως σίγουρα μετά το 1944, βλ. μετάφραση)

Δημήτρη, σίγουρα έχει γραφτεί μετά τον πόλεμο...ίσως και μετά το 1950 (ή τουλάχιστον έχει ενημερωθεί μέχρι τότε).

Εάν πρόσεξες δίπλα στο Eleonora Maersk (συνημμένο 4) γράφει ότι ανελκύσθηκε το 1950, το οποίο συμφωνεί εν πολλοίς (1951) με αυτά που έγραψα παραπάνω για το συγκεκριμένο πλοίο.

[byron]

@ Δημήτρη, Γιώργο

Αν έχω την άδεια (Γιώργο) θα μπορούσα να τη στείλω στον Γερμανό ερευνητή Theodor Dorgeist να τη ρίξει μια ματιά, μήπως την γνωρίζει, αν όχι, να επιβεβαιώσει τα αναφερόμενά της.

Ο Τheo έχει απίστευτα πολλά αρχεία, επί πολλά χρόνια στο παρελθόν όταν πολύ λίγοι είχαν ακούσει για το Freiburg, αυτός ξημεροβραδιαζόταν εκεί και κοπιάριζε έγγραφα. Το πρόβλημα είναι ότι παίρνει κάθε μέρα πάνω από 100 mail με ερωτήσεις από όλο τον κόσμο και αργεί να απαντήσει.

[byron]

Ύστερα από έρευνα που έκανα, βρήκα τον συντάκτη της λίστας. Είναι ο Γερμανός Thoedor Dorgeist, πολύ αξιόπιστος και σοβαρός ερευνητής.

Την συνέταξε, όπως μου είπε πριν τριάντα χρόνια με έναν φίλο του από το Αμβούργο, έτσι λοιπόν είναι τώρα ξεπερασμένη, αλλά σίγουρα χρήσιμη.

[Aris]

Τα μικρά επιβατηγά Ναυσικά και Αύρα βυθίστηκαν κατά την επιδρομή των Γερμανών.

Το Ναυσικά (ναυπήγησης 1896) βυθίστηκε στη Σούδα το Μάιο του 1941.

Το Μάνα (πρώην Αύρα, ναύπηγησης 1904) βυθίστηκε στα Γιάλτρα της Εύβοιας τον Απρίλιο του 1941. Αναφέρεται οτι ανελκύστηκε το 1950.

Μέχρι εδώ όλα καλά, αλλά στο βιβλίο "Η Ελληνική Επιβατηγός Ναυτιλία" (εκδ. Μίλητος) αναφέρεται οτι Τα μόνα ακτοπλοϊκά που διασώθηκαν ήταν....και το Ναυσικά. Μάλιστα αναφέρεται οτι ταξίδευε το 1949.

Επίσης αναφέρει οτι το Γενάρη του 1949 ταξίδευε μεταξύ άλλων στην ακτοπλοϊα ένα πλοίο Αύρα του 1904 (374 κ.ό.χ.).

Μήπως κάποιος μπορεί να ξεδιαλύνει αν το Ναυσικά της Σούδας ανελκύστηκε και τι τελικά απέγινε?

Και το Αύρα του 1949 είναι τελικά το ίδιο πλοίο που βυθίστηκε στα Γιάλτρα?

[kyr1]

μια ερώτηση ήθελα να κάνω αν γνωρίζει κανείς...

στη Νήσο Λέσβο στο Ακρωτήριο Κόρακας στη βοριοανατολική πλευρά του νησιού υπάρχει ένα ναυάγιο, που φημολογείται ότι ειναι από το Β Π.Π...σύμφωνα πάντα με όσα έχουμε ακούσει, το πλοίο είχε επιταχθεί από τους γερμανούς, μετέφερε λάδι (άγνωστο αν είναι αλήθεια) και ο καπετάνιος του το έριξε στα βράχια για προφανείς λόγους...

να σημειωθεί ότι το πλοίο βρίσκεται σε μη προσβάσιμο (χωρίς αναπνευστικές συσκευές) βάθος, παρόλα αυτά ένα μεγάλο μέρος του φαίνεται ακόμα και αν βρίσκεσαι σε βάρκα...

επόμενος στόχος για μας είναι να μετρήσουμε το βάθος στο οποίο βρίσκεται...(με ένα σκοινάκι...όλα γίνονται!!)

το έχουμε φωτογραφήσει κιόλας από ψηλά βέβαια αλλα είναι κι αυτό κάτι...

όμως γνωρίζει κανείς περί τίνος πρόκειται??

ευχαριστώ!

[byron]

Μήπως μιλάμε για το Π/Κ "'Αγιος Νικόλαος Σύρος 262" που βυθίστηκε σ`αυτή την τοποθεσία στις 12.12.43 από το πολωνικό υποβρύχιο "SOKOL" ?

[kyr1]

ευχαριστώ πολύ για την απάντηση!

ενδεχομένως να είναι αυτό!αυτό που είναι συναρπαστικό είναι ότι είναι αδύνατο να δει κανείς το πλοίο ολόκληρο, φαίνεται μόνο από την πλώρη μέχρι τη μέση το υπόλοιπο δεν ξεχωρίζει λόγω βάθους...

εδω που τα λέμε θα κοιτάξω να σκανάρω τις φωτογραφίες

ευχαριστώ και πάλι!

[ΝΗΡΕΑΣ]

Διάβασα στο ΣΑΜΙΑΚΟ ΒΗΜΑ το παρακάτω ενδιαφέρον δημοσίευμα.

Γνωρίζουμε κάτι παραπάνω για το πλοίο και τον βομβαρδισμό του Πυθαγόρειου?

Σάββατο, 27 Ιούνιος 2009

Σταμάτησαν οι εργασίες λόγω ναυαγίου

Η ανίχνευση ναυαγίου στο Λιμάνι Πυθαγορείου έβαλε… φρένο στα έργα μέχρι να ταυτοποιηθεί αλλά και να ολοκληρωθεί η επιχείρηση ανέλκυσής του..

Αρχαιολόγοι - δύτες της Υπηρεσίας Eναλίων Aρχαιοτήτων έλεγξαν το ναυάγιο, πάνω στο οποίο «σκόνταψαν» τα έργα, και γνωμάτευσαν ότι πρόκειται για μικρό φορτηγό, με το όνομα «Παναγία Ευαγγελίστρια», που βομβαρδίστηκε το 1943. Το εύρημα, όπως φαίνεται, δεν έχει ιστορική και αρχαιολογική σημασία, αλλά η ανάσυρσή του και κατ’ επέκταση η συνέχιση του έργου, θα εξαρτηθεί από τις αναφορές των δυτών και κυρίως το συντονισμό των υπηρεσιών.

Πάντως η ανησυχία για την πορεία του έργου είναι διάχυτη αφού η καθυστέρηση που προκύπτει λόγω της ανεύρεσης του ναυαγίου θα επηρεάσει σημαντικά το έργο που κυριολεκτικά έχει περάσει από … σαράντα κύματα μέχρι στιγμής.

http://samiakonvima.blogspot.com/2009/06/blog-post_27.html

[evamas]

πολυ ενδιαφερον κειμενο!

τωρα εχω αρχησει να ασχολουμαι

και βρηκα πολυ ενδιαφερον το site σας!

Θα κανω μερικες επαγγελματικες εκτυπωσεις

μαλον στο print24 γαι το αρχειο μου..

δεν πιστευω να υπαρξει καποιο προβλημα

με τα πνευματικα δικαιωματα αφου ειναι

για προσωπικη χρηση!

ευχαριστω πολυ,

ευα