Jump to content
Shipfriends

Σοβιετικά αγκυροβόλια


Recommended Posts

Όταν κάποτε, επί ΕΣΣΔ, είχα πρωτακούσει για το αγκυροβόλιο του Σοβιετικού στόλου στην Αστυπάλαια, μου είχε κάνει μεγάλη εντύπωση…καθώς τότε, όπως εξάλλου και πολλοί άλλοι σήμερα, θεωρούσα Ελληνικά νερά όλο το Αιγαίο. Και έλεγα: πως είναι δυνατόν να υπάρχει Σοβιετικό αγκυροβόλιο στα νερά μιας Νατοϊκής χώρας? Ε, από τότε πέρασαν τα χρόνια, έμαθα περί 6 μιλίων και διεθνών υδάτων, ΖΟΕ, υφαλοκρηπίδας κλπ. Η απορία μου όμως για το τι και πως είναι αυτά τα αγκυροβόλια παρέμεινε. Πρόσφατα διαβάζοντας κάτι, το ξαναείδα και είπα να το ψάξω λιγάκι. Λίγα πράγματα μπόρεσα να βρω.

Εν ολίγοις, και μιλάω για τον ευρύτερο Ελληνικό χώρο και την Μεσόγειο, επειδή οι Σοβιετικοί δεν διέθεταν συμμάχους και ναυτικές βάσεις στη Μεσόγειο (με εξαίρεση την εποχή του Αραβικού εθνικισμού) είχαν αναγκασθεί να φτιάξουν πρόχειρες υποδομές (αγκυροβόλια) σε όλη την Μεσόγειο (και σε όλο τον κόσμο). Αυτά τα αγκυροβόλια βρίσκονταν στα διεθνή ύδατα, λίγο έξω από τα χωρικά ύδατα των διαφόρων χωρών, και σε στρατηγικά σημεία. Παρείχαν ευκολίες ανεφοδιασμού, επισκευών και αποτελούσαν και σημεία συγκέντρωσης του Σοβιετικού στόλου. Η δημιουργία αυτών των αγκυροβολίων, αν και επιχειρησιακά φτωχή, ήταν το μόνο που μπορούσαν να κάνουν σε μια Μεσόγειο Νατοκρατούμενη απ’ άκρη σε άκρη. Ενδεικτικά να αναφέρω Κύπρο, Κρήτη, Μάλτα, Σικελία, Γιβραλτάρ…νομίζω αρκούν!

Στον Ελληνικό χώρο υπήρχαν (υπάρχουν ακόμα?): έξω από την Λήμνο και έλεγχε τα Δαρδανέλλια, έξω από τα Κύθηρα και έλεγχε την Σούδα και την πρόσβαση στο Αιγαίο από τη Δυτική Μεσόγειο, το κυριώτερο ήταν στην Αστυπάλαια και έλεγχε την πρόσβαση από Σουέζ προς Πειραιά και Δαρδανέλλια, στη Γαύδο και στο στενό Κρήτης-Καρπάθου τα οποία έλεγχαν το Λιβυκό και κατ’ επέκταση την Ανατολική Μεσόγειο. Τα αγκυροβόλια αυτά, αλλά και όλης της Μεσογείου, φαίνονται στην συνημμένη εικόνα, η οποία δεν είναι και πολύ καλής ποιότητας, αλλά είναι ενδεικτική.

Επίσης, να σημειώσω ότι αυτά τα αγκυροβόλια, ως σημεία συγκέντρωσης του Σοβιετικού στόλου, είχαν και πολιτική σημασία. Σε περιπτώσεις κρίσεων, η (η μη) συγκέντρωση πλοίων σε ένα αγκυροβόλιο ήταν ενδεικτική των προθέσεων της Σοβιετικής διπλωματίας σε σχέση με την υπόψη κρίση. Για παράδειγμα, η Ελληνοτουρκική κρίση του Μαρτίου του 1987 για τα πετρέλαια του Βορείου Αιγαίου. Στις αρχές Μαρτίου παρατηρήθηκε μεγάλη συγκέντρωση Σοβιετικών πλοίων στο αγκυροβόλιο της Αστυπάλαιας, κίνηση που υπογράμμιζε το Σοβιετικό ενδιαφέρον για τις εξελίξεις, ενώ στα τέλη Μαρτίου, όταν κορυφώθηκε η κρίση, ο Σοβιετικός στόλος είχε διασπαρεί σε διάφορα σημεία της Μεσογείου (όπως εξάλλου και ο 6ος στόλος)….κίνηση που υποδήλωνε την Σοβιετική (και Αμερικανική) πρόθεση για ουδετερότητα σε περίπτωση Ελληνοτουρκικής σύρραξης, η οποία ευτυχώς δεν ξέσπασε.

Θα μου πείτε γιατί τα λέω αυτά?

Απλώς, για να ρωτήσω και πιθανώς (εάν υπάρχουν κάποιοι που γνωρίζουν περισσότερα) να λύσω τις απορίες μου:

--- Που ακριβώς και πως ήταν αυτά τα αγκυροβόλια στον Ελληνικό χώρο? Τι ευκολίες είχαν? Υπήρχαν υποδομές ή ήταν απλώς δεσμευμένες περιοχές?

---Μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, τι απέγιναν? Καταργήθηκαν όλα ή μερικά ?

Συνεχίζουν όπως παλιά και επί της σημερινής Ρωσίας? Συνεχίζουν με διαφορετικό τρόπο?

Τέλος να παραθέσω και τα λίγα που έχω βρεί, μαζί με τις πηγές τους (Δυτικές βεβαίως….καθώς οι ομόθρησκοι μας, παρόλη τη Glasnost, δεν φημίζονται για την εξωστρέφειά τους):

[…]The Soviet squadron thus does not have any base but only insufficient facilities. It also developed the practice of anchoring at the limit of the territorial waters. It has such anchoring facilities just about everywhere, in carefully chosen spots; it has one of them at Cape Andreas, east of Cyprus, near the battlefields of the Near East; it has three in the Aegean Sea, at Kithira and on the Island of Astipalaia, to watch the units of the Sixth Fleet arriving in the port of Piraeus, as well as on the Island of Lemnos at the entrance to the Dardanelles; two around Crete, from which it can range all over the Eastern Mediterranean…

http://www.stratisc.org/SSP_5.htm

[…]As mentioned above, the USSR, as a relative newcomer to the region, benefited from anti-imperialist sentiments endemic in the Arab world. The Soviets were thus reluctant to undercut their propaganda by establishing permanent bases of their own in Arab lands. Instead, they relied on twelve offshore anchorages, which generally included floating dry docks and repair facilities. Most of these anchorages were in international waters; the main ones were located off the Greek island of Kithira and in the Gulf of Sidra, near the north-central coast of Libya. Relatively underdeveloped underway replenishment techniques forced Soviet vessels to detach periodically from their operating stations and return to these anchorages to refuel...

http://www.nwc.navy.mil/press/Review/2004/Spring/art2-sp04.htm

Και ο χάρτης με τα Σοβιετικά αγκυροβόλια της Μεσογείου

post-31-128326962595_thumb.jpg

Link to comment
Share on other sites

για λημνο και αστυπαλαια δεν ειχα ξανακουσει. ηξερα οτι υπηρχε αγκυροβολιο νοτιως των κυθηρων. το ειχα ακουσει απο τον (ναυτικο) πατερα μου, οταν στα μεσα της 10τιας του 80 μεσουρανουσαν οι διαφορες "ειρηνιστικες" κινησεις στην Ελλαδα (ΕΕΔΥΕ, ΚΕΑΔΕΑ, ΚΥΠΑΕΑ). Αναρρωτιοταν γιατι φωναζουν για τους αμερικανους και "δε λενε τπτ για τους Ρωσσους (ΕΣΣΔ) που εχουν ολοκληρο στολο νοτια απο τα κυθηρα".

Στα τελη των 80s θυμαμαι μαλλιστα ειχε παιξει στην κρατικη (ΠΑΣΟΚ) ΕΡΤ το αγκυροβολιο, με αφορμη καποιο "happening" οικολογων (μαλλον Greenpeace).

Link to comment
Share on other sites

Τελικά, κάθε θέμα, όσο ανιαρό και να φαίνεται στην αρχή, έχει το δικό του ενδιαφέρον.

Γύρω από το Σοβιετικό αγκυροβόλιο των Κυθήρων (το μεγαλύτερο στη Μεσόγειο μαζί με αυτό του κόλπου της Σύρτης/Sidra στη Λιβύη) υπήρχαν πάντοτε Αμερικανικά πλοία που παρακολουθούσαν με ευλάβεια τα τεκταινόμενα. Και απ’ ότι είδα υπήρχαν και «επαφές» μεταξύ των δύο στόλων.

Είναι χαρακτηριστική (των δεσμών φιλίας των 2 στόλων;) ) η φωτογραφία που «ανακάλυψα» και την οποία την βάζω ως συνημμένη, γιατί δεν ανοίγει πάντα απευθείας το λινκ.

Η φωτό προερχεται από το http://www.navsource.org/archives/05/824.htm

Και η λεζάντα που συνοδεύει την φωτογραφία:

«Secretary of the Navy J. William Middendorf II (left center) speaks to the crew of USS Basilone (DD-824), as the ship operates at Kithira Anchorage near the island of Crete, 15 September 1975. Mr. Middendorf is making a two-week visit to U.S. and Allied military units in Europe. A Soviet "Kresta" class guided missile ship is cruising in the right background.»

post-31-12832696263_thumb.jpg

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
×
×
  • Create New...