Jump to content
Shipfriends

ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ. Στίχοι του μεγάλου μας θαλασσινού ποιητή.


Recommended Posts

Κάποια υπέροχα ποιήματα (άλλα μελοποιημένα, άλλα όχι) που παραθέτω ως συμπλήρωμα στο εξαίρετο αφιέρωμα, και που θεωρώ απαραίτητο να υπάρχουν στο φόρουμ των shipfriends.

ΓΡΑΜΜΑ ΣΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΚΑΙΣΑΡΑ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ.

Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρ, να σας σώσει.

Κάτι που πάντα βρίσκεται σ' αιώνια εναλλαγή,

κάτι που σχίζει τις θολές γραμμές των οριζόντων,

και ταξιδεύει αδιάκοπα την ατελείωτη γη.

Κάτι που θα 'κανε γοργά να φύγει το κοράκι,

που του γραφείου σας πάντοτε σκεπάζει τα χαρτιά·

να φύγει κρώζοντας βραχνά, χτυπώντας τα φτερά του,

προς κάποιαν ακατοίκητη κοιλάδα του Νοτιά.

Κάτι που θα 'κανε τα υγρά, παράδοξά σας μάτια,

που αβρές μαθήτριες τα αγαπούν και σιωπηροί ποιηταί,

χαρούμενα και προσδοκία γεμάτα να γελάσουν

με κάποιον τρόπο που, όπως λεν, δε γέλασαν ποτέ.

Γνωρίζω κάτι, που μπορούσε, βέβαια, να σας σώσει.

Εγώ που δε σας γνώρισα ποτέ... Σκεφτείτε... Εγώ.

Ένα καράβι... Να σας πάρει, Καίσαρ... Να μας πάρει...

Ένα καράβι που πολύ μακριά θα τ' οδηγώ.

Μια μέρα χειμωνιάτικη θα φεύγαμε.

Τα ρυμουλκά περνώντας θα σφυρίζαν,

τα βρωμερά νερά η βροχή θα ράντιζε,

κι οι γερανοί στους ντόκους θα γυρίζαν.

Οι πολιτείες οι ξένες θα μας δέχονταν,

οι πολιτείες οι πιο απομακρυσμένες

κι εγώ σ' αυτές αβρά θα σας εσύσταινα

σαν σε παλιές, θερμές μου αγαπημένες.

Τα βράδια, βάρδια κάνοντας, θα λέγαμε

παράξενες στη γέφυρα ιστορίες,

για τους αστερισμούς ή για τα κύματα,

για τους καιρούς, τις άπνοιες, τις πορείες.

Όταν πυκνή η ομίχλη θα μας σκέπαζε,

τους φάρους θε ν' ακούγαμε να κλαίνε

και τα καράβια αθέατα θα τ' ακούγαμε,

περνώντας να σφυρίζουν και να πλένε.

Μακριά, πολύ μακριά να ταξιδεύουμε,

κι ο ήλιος πάντα μόνους να μας βρίσκει·

εσείς τσιγάρα Kάμελ να καπνίζετε,

κι εγώ σε μια γωνιά να πίνω ουίσκυ.

Και μια γριά στο Αννάμ, κεντήστρα στίγματος,

μια γριά σ' ένα πολύβοο καφενείο

μια αιμάσσουσα καρδιά θα μου στιγμάτιζε,

κι ένα γυμνό, στο στήθος σας, κρανίο.

Και μια βραδιά στη Μπούρμα, ή στη Μπατάβια

στα μάτια μιας Ινδής που θα χορέψει

γυμνή στα δεκαεφτά στιλέτα ανάμεσα,

θα δείτε - ίσως - τη Γκρέτα να επιστρέψει.

Καίσαρ, από ένα θάνατο σε κάμαρα,

κι από ένα χωματένιο πεζό μνήμα,

δε θα 'ναι ποιητικότερο και πι' όμορφο,

ο διάφεγγος βυθός και τ' άγριο κύμα;

Λόγια μεγάλα, ποιητικά, ανεκτέλεστα,

λόγια κοινά, κενά,"καπνός κι αθάλη",

που ίσως διαβάζοντάς τα να με οικτίρετε,

γελώντας και κουνώντας το κεφάλι.

Η μόνη μου παράκληση όμως θα 'τανε,

τους στίχους μου να μην ειρωνευθείτε.

Κι όπως εγώ για έν' αδερφό εδεήθηκα,

για έναν τρελόν εσείς προσευχηθείτε.

ΚΑΡΑΝΤΙ.

Μπάσες στεριές, ήλιος πυρός και φοινικιές,

ένα πουλί που ακροβατεί στα παταράτσα.

Γνέφουνε δυο στιγματισμένα μαύρα μπράτσα,

που αρρώστιες τα 'χουνε τσακίσει τροπικές.

Παντιέρα κίτρινη σινιάλο του νερού.

Φούντο τις δυο και πρίμα βρέξε το πινέλο.

Τα δυο φανάρια της νυχτός. Κι ο Pisanello

ξεθωριασμένος απ' το κύμα του καιρού.

Το καραντί... Το καραντί θα μας μπατάρει.

Σάπια βρεχάμενα, τσιμέντο και σκουριά.

Από νωρίς, δεξιά στη μάσκα την πλωριά,

κοιμήθηκε ο καρχαρίας που πιλοτάρει.

Όρντινα δίνει ο παπαγάλος στον ιστό,

όπως και τότε απ' του Κολόμπου την κουκέτα.

Χρόνια προσμένω να τυλίξεις τη μπαρκέτα,

χρόνια προσμένω τη στεριά, να ζαλιστώ.

Φωτιές ανάβουνε στην άμμο ιθαγενείς

κι αχός μας φτάνει καθώς παίζουν τα όργανά τους.

Της θάλασσας κατανικώντας τους θανάτους

στην ανεμόσκαλα σε θέλω να φανείς.

Φύκια μπλεγμένα στα μαλλιά, στο στόμα φύκια.

Έτσι ως κοιμήθηκες για πάντα στα βαθιά

κατάστιχτη, πελεκημένη από σπαθιά,

διπλά φορώντας των Ινκάς τα σκουλαρίκια.

ΕΝΑΣ ΔΟΚΙΜΟΣ ΣΤΗ ΓΕΦΥΡΑ ΕΝ ΩΡΑ ΚΙΝΔΥΝΟΥ.

Στο ημερολόγιο γράψαμε: "Κυκλών και καταιγίς".

Εστείλαμε το Σ.Ο.Σ μακριά σε άλλα καράβια,

κι εγώ κοιτάζοντας χλωμός τον άγριον Ινδικό

πολύ αμφιβάλλω αν φτάσουμε μια μέρα στη Μπατάβια.

Μα Δε λυπάμαι μια σταλιάν. Εμείς οι ναυτικοί

έχουμε, λένε, την ψυχή στο διάολο πουλημένη.

Μια μάνα μόνο σκέφτομαι στυγνή και σκυθρωπή,

που χρόνια τώρα και καιρούς το γιο της περιμένει.

Το ξέρω πως η θέση μας είναι άσχημη πολύ.

Η θάλασα τη γέφυρα με κύματα γεμίζει,

κι εγώ λυπάμαι μοναχά που δεν μπορώ να πω

σε κάποιον, κάτι που πολύ φριχτά με βασανίζει.

Θεέ μου! Είμαι μοναχά δεκαεννιά χρονών,

κι έχω σε μέρη μακρινά πολλές φορές γυρίσει.

Θεέ μου! Έχω μιαν άκακη, μια παιδική καρδιά,

αλλά πολύ έχω πλανηθεί, κι έχω πολύ αμαρτήσει.

Συχώρεσέ με. Κάποτες οπού 'χα πιει πολύ

και δεν εκαταλάβαινα το τι έκανα, στο Αλγέρι,

για μιαν μικρήν Αράπισσα, που εχόρευε γυμνή,

επέταξα κατάστηθα σε κάποιον το μαχαίρι.

Συχώρεσέ με. Μια βραδιά θολή στο Σάντα Φε,

καθώς κάποια με κράταγε σφιχτά στην αγκαλιά της,

ετράβηξα απ' την κάλτσα της μια δέσμη από λεφτά

που όλη τη μέρα εμάζευεν απ' την αισχρή δουλειά της.

Κι ακόμα, Κύριε... ντρέπομαι να το συλλογιστώ,

(μα ήτανε τόσο κόκκινα κι υγρά τα ωραία του χείλια

και κάποια κάπου ολόλυζε κιθάρα ισπανική...)

κοιμήθηκα μ' ένα μικρόν εβραίο στη Σεβίλλια.

Κύριε ετούτο το κορμί το τόσο αμαρτωλό

σε λίγο στις υδάτινες ειρκτές νεκρό θα πέσει...

Μα τέσσερα όμως σκέφτομαι γαλόνια εγώ χρυσά

κι ένα θλιμμένο δόκιμο, που δε θα τα φορέσει.

FATA MORGANA.

Θα μεταλάβω με νερό θαλασσινό

στάλα τη στάλα συναγμένο απ' το κορμί σου

σε τάσι αρχαίο, μπακιρένιο αλγερινό,

που κοινωνούσαν πειρατές πριν πολεμήσουν.

Στρείδι ωκεάνιο αρραβωνίζεται το φως.

Γεύση από φλούδι του ροδιού, στυφό κυδώνι

κι ο άρρητος τόνος, πιο πικρός και πιο στυφός,

που εναποθέτανε στα βάζα οι Καρχηδόνιοι.

Πανί δερμάτινο αλειμμένο με κερί,

οσμή από κέδρο, από λιβάνι, από βερνίκι,

όπως μυρίζει αμπάρι σε παλιό σκαρί

χτισμένο τότε στον Ευφράτη στη Φοινίκη.

Χόρτο ξανθό τρίποδο σκέπει μαντικό.

Κι ένα ποτάμι με ζεστή, λιωμένη πίσσα,

άγριο, ακαταμάχητο, απειλητικό,

ποτίζει τους αμαρτωλούς που σ' αγαπήσαν.

Rosso romano, πορφυρό της Δαμασκός,

δόξα του κρύσταλλου, κρασί απ' τη Σαντορίνη.

Ο ασκός να ρέει, κι ο Απόλλωνας βοσκός

να κολυμπάει τα βέλη του με διοσκορίνη.

Σκουριά πυρόχρωμη στις μίνες του Σινά.

Οι κάβες της Γερακινής και το Σταρτόνι.

Το επίχρισμα. Η άγια σκουριά που μας γεννά,

μας τρέφει, τρέφεται από μας, και μας σκοτώνει.

Καντήλι, δισκοπότηρο χρυσό, αρτοφόρι.

Άγια λαβίδα και ιερή από λαμινάρια.

Μπροστά στην Πύλη δυο δαιμόνοι σπαθοφόροι

και τρεις Αγγέλοι με σπασμένα τα κοντάρια.

Πούθ' έρχεσαι; Απ' τη Βαβυλώνα.

Πού πας; Στο μάτι του κυκλώνα.

Ποιαν αγαπάς; Κάποια τσιγγάνα.

Πώς τη λένε; Φάτα Μοργκάνα.

Πάντα οι κυκλώνες έχουν γυναικείο

όνομα. Εύα από την Κίο.

Η μάγισσα έχει τρεις κόρες στο Αμανάτι

και η τέταρτη είν' έν' αγόρι μ' ένα μάτι.

Ψάρια που πετάν μέσα στην άπνοια,

όστρακα, λυσίκομες κοπέλες,

φίδια της στεριάς και δέντρα σάπια,

άρμπουρα, τιμόνια και προπέλες.

Να 'χαμε το λύχνο του Αλαδίνου

ή το γέρο νάνο απ' την Καντόνα.

Στείλαμε το σήμα του κινδύνου

πάνω σε άσπρη πέτρα με σφεντόνα.

Δαίμονας γεννά τη νηνεμία.

Ξόρκισε, Allodetta, τ' όνομά του.

Λούφαξεν ο δέκτης του ασυρμάτου,

και φυλλομετρά τον καζαμία.

Ο άνεμος κλαίει. Σκυλί στα λυσσιακά του.

Γεια χαρά, στεριά, κι αντίο, μαστέλο.

Γλίστρησε η ψυχή μας από κάτου,

έχει και στην κόλαση μπορντέλο.

ΕΧΩ ΜΙΑ ΠΙΠΑ.

Έχω μια πίπα ολλανδική από ένα μαύρο ξύλο,

όπου πολύ παράξενα την έχουν σκαλισμένη.

Έχει το σχήμα κεφαλιού Γοργόνας με πλουμίδια.

Κι ένας σ' εμέ ναύτης Δανός την έχει χαρισμένη.

Και μου 'πε αυτός πως μια φορά του την επούλησε ένας,

στην Αλεξάντρεια, έμπορος ναρκωτικών, Αράπης,

και στον Αράπη λέει αυτόν, την είχε δώσει κάποια,

σε κάποιο πόρτο μακρινό, γυναίκα της αγάπης.

Πολλές φορές, τις βραδινές σκοτεινιασμένες ώρες,

ανάβοντας την πίπα αυτή, σε μια γωνιά καπνίζω,

κι ο γκρίζος βγαίνοντας καπνός σιγά με περιβάλλει,

κάνοντας ένα γύρω μου κενό, μαβί και γκρίζο.

Και πότε μια ψηλή, ο καπνός, γυναίκα σχηματίζει,

πότε ένα πόρτο ξενικό πολύ και μακρυσμένο.

Και βλέπω μεσ' στους δρόμους του τους κρύους και βραδιασμένους

να περπατά έναν ύποπτον Αράπη μεθυσμένο.

Και βλέπω πάλι, άλλες φορές, μια γρήγορη γαλέρα

με τα πανιά της ανοιχτά στο αβέβαιο ν' αρμενίζει

κι απάνω στο μπαστούνι της να κάθεται ένας ναύτης,

να 'χει μια πίπα - όπως αυτήν εγώ - και να καπνίζει.

Έχω μια πίπα ξύλινη παράξενα γλυμμένη.

Βλέπω καπνίζοντας τα πιο παράδοξα όνειρά μου.

Σκέφτομαι: "Θα 'ναι μαγική". Μα πάλι λέω: μη φταίει

ο εγγλέζικος βαρύς καπνός και η νευρασθένειά μου;

ΜΟΥΣΩΝΑΣ.

Τρελός μουσώνας ράγισε μεσονυχτίς τα ρέλια.

Στο χέρι σου χλωρό κλαρί, χαρτί κι ένα φτερό.

Τέσσεροι κάμανε καιροί τα ρούχα σου κουρέλια.

Να σε σκεπάσω θέλησα, γλιστράς και δε μπορώ.

Κοράλλι ο κατραμόκωλος βαστάει να σε φιλέψει.

Γιατί μπήγεις τα νύχια σου στη σάπια κουπαστή;

Είν' ένα φάδι αθώρητο και μου μποδάει τη βλέψη.

Γαλάζιο βλέπω μοναχά, γαλάζιο και σταχτί.

Παρακαλώ σε κάθησε να ξημερώσει κάπως.

Χρώμα να βρω, το πράσινο και τίντες μυστικές.

Κι απέ, το θρύλο να σου πω που μού 'πε μαύρος κάπος

τη νύχτα που μας έγλειφε φωτιά στο Μαρακές.

Ακόμα ξέρω τον αρχαίο σκοπό του Μινικάπε,

τη φοινικιά που ζωντανή θρηνεί στο Παραμέ.

Μα ένα πουλί μου μήνυσε πως κάποιος άλλος στα 'πε

κάποιος, που ξέρει να ιστορά καλύτερα από με.

Κάματος είναι που μιλά στενόχωρα και κάψα.

Πεισματική, και πέταξες χαρτί, φτερό, κλαδί,

όμως δεν είμαστε παιδιά να πιάσουμε την κλάψα.

Τι θα 'δινα - "Πάψε, Σεβάχ" - για να 'μουνα παιδί!

Αυγή, ποιος δαίμονας Ινδός σου μόλεψε το χρώμα;

Γυρίζει ο ναύτης τον τροχό κι ο γύφτος τη φωτιά.

Και μεις, που κάμαμε πετσί την καραβίσια βρώμα,

στο πόρτο θα κερδίσουμε και πάλι στα χαρτιά.

WILLIAM GEORGE ALLUM.

Εγνώρισα κάποια φορά σ' ένα καράβι ξένο

έναν πολύ παράξενον Εγγλέζο θερμαστή

όπου δε μίλαγε ποτέ κι ούτε ποτέ είχε φίλους

και μόνο πάντα εκάπνιζε μια πίπα σκαλιστή.

Όλοι έλεγαν μια θλιβερή πως είχε ιστορία

κι όσοι είχανε στο στόκολο με δαύτον εργαστεί

έλεγαν ότι κάποτες, απ' το λαιμό ως τα νύχια,

είχε σε κάποιο μακρινό τόπο στιγματιστεί.

Είχε στα μπράτσα του σταυρούς, σπαθιά ζωγραφισμένα,

μια μπαλαρίνα στην κοιλιά, που εχόρευε γυμνή

κι απά στο μέρος της καρδιάς στιγματισμένην είχε

με στίγματ' ανεξάλειπτα μιαν άγρια καλλονή...

Κι έλεγαν ότι τη γυναίκα αυτή είχε αγαπήσει

μ' άγριαν αγάπη, ακράτητη, βαθιά κι αληθινή·

κι αυτή πως τον απάτησε με κάποιο ναύτη Αράπη

γιατί ήτανε μια αναίσθητη γυναίκα και κοινή.

Τότε προσπάθησεν αυτός να διώξει από το νου του

την ξωτική που αγάπησε, τόσο βαθιά, ομορφιά

κι από κοντά του εξάλειψεν ό,τι δικό της είχε,

έμεινεν όμως στης καρδιάς τη θέση η ζωγραφιά.

Πολλές φορές στα σκοτεινά τον είδανε τα βράδια

με βότανα το στήθος του να τρίβει, οι θερμαστές...

Του κάκου· γνώριζεν αυτός - καθώς το ξέρουμ' όλοι -

ότι του Αννάμ τα στίγματα δε βγαίνουνε ποτές...

Κάποια βραδιά ως περνούσαμε από το Bay of Bisky,

μ' ένα μικρό τον βρήκανε στα στήθια του σπαθί.

Ο πλοίαρχος είπε: "θέλησε το στίγμα του να σβήσει"

και διάταξε στη θάλασσα την κρύα να κηδευθεί.

Link to comment
Share on other sites

Create an account or sign in to comment

You need to be a member in order to leave a comment

Create an account

Sign up for a new account in our community. It's easy!

Register a new account

Sign in

Already have an account? Sign in here.

Sign In Now
×
×
  • Create New...