Jump to content
Shipfriends

Τεσσαρακοστή Πέμπτη Ιστορία: Ο βομβαρδισμός του Άρτεμις Πίττα


Dimitris Galon

Recommended Posts

Αν και φρέσκος στο φόρουμ είπα να συμμετάσχω με μια ερώτηση στο κουίζ.

Ναυπηγήθηκε σε μια πόλη η οποία δεν ανήκει πλέων εκεί που ανήκε.

Η ιστορία του συνδέθηκε άμεσα με δυο ποιητές.

Το τελευταίο του όνομα έχει να κάνει έμμεσα με την Δήλο.

Κόστισε την ζωή σε πολλούς από τους επιβαίνοντες αλλά και όχι μόνο.

Link to comment
Share on other sites

Καλώς όρισες και καλώς μας ηύρες:confused:

Εάν μας έλεγες και πάνω κάτω την εποχή της ιστορίας...θα το εκτιμούσαμε;)

Το όνομα του πλοίου να υποθέσω ότι ήταν ΑΠΟΛΛΩΝ ή μήπως ΛΗΤΩ?;)

Link to comment
Share on other sites

Καλώς όρισες και καλώς μας ηύρες

Καλώς σας βρήκα.

Εάν μας έλεγες και πάνω κάτω την εποχή της ιστορίας...θα το εκτιμούσαμε

Το πρώτο μισό του 20του αιώνα ;-)

Το όνομα του πλοίου να υποθέσω ότι ήταν ΑΠΟΛΛΩΝ ή μήπως ΛΗΤΩ?

Καλά πας :-)

Link to comment
Share on other sites

Δεν μας βοήθησες και πάρα πολύ...και παραμένουμε στα μαύρα σκοτάδια. Ας συνεχίσουμε λοιπόν τις ερωτήσεις.:confused:

1) Η ιστορία μας έχει σχέση με Ελλάδα ή με ποιά άλλη περιοχή έχει σχέση?

2) Το πλοίο τι έπαθε? Βυθίσθηκε και από τί? Από ατύχημα ή από πολεμική ενέργεια?

3) Όταν λες και "οχι μόνο"...εννοείς ότι έχασαν την ζωη του και άλλοι οι οποίοι δεν ήταν επιβάτες του.

Ήταν οι επιβάτες άλλου πλοίου...ή μήπως στεριανοί?

4) Όταν έγινε το ατύχημα είχε το τελευταίο του όνομα?

5) Υπάρχουν πηγές για την ιστορία στο διαδίκτυο ή μόνο έντυπες?

6)...αρκετά για την ώρα...;)

Link to comment
Share on other sites

Δεν μας βοήθησες και πάρα πολύ...και παραμένουμε στα μαύρα σκοτάδια. Ας συνεχίσουμε λοιπόν τις ερωτήσεις.;)

Νηρέα το πλησίασες σε απόσταση αναπνοής, αλλά σου ξέφυγε λίγο.

1) Η ιστορία μας έχει σχέση με Ελλάδα ή με ποιά άλλη περιοχή έχει σχέση?

70%, ίσως και λίγο παραπάνω έχει σχέση με Ελλάδα.

2) Το πλοίο τι έπαθε? Βυθίσθηκε και από τί? Από ατύχημα ή από πολεμική ενέργεια?

Πολεμική ενέργεια.

3) Όταν λες και "οχι μόνο"...εννοείς ότι έχασαν την ζωη του και άλλοι οι οποίοι δεν ήταν επιβάτες του.

Ήταν οι επιβάτες άλλου πλοίου...ή μήπως στεριανοί?

Στεριανοί

4) Όταν έγινε το ατύχημα είχε το τελευταίο του όνομα?

Σωστά

5) Υπάρχουν πηγές για την ιστορία στο διαδίκτυο ή μόνο έντυπες?

Οι περισσότερες είναι έντυπες, αλλά και στο διαδίκτυο θα βρεις πολλά στοιχεία.

6)...αρκετά για την ώρα...;)

Είσαι μεγάλη αλεπού!!! :D

Μηπως μιλαμε για Konigsberg / Kaliningrad?

Είσαι πολύ ψηλά Nick. Η πόλη που ναυπηγήθηκε είναι πιο νότια από το Koenigsberg.:confused:

Link to comment
Share on other sites

Εάν υποθέσω και ότι ναυπηγήθηκε στο Fiume νυν Rjieka...θα έχω άδικο?;)

Θα έχεις άδικο.

Ομοίως, και εάν υποθέσω...ότι λεγόταν ΑΡΤΕΜΙΣ? :D

Τυχαίνει να υπάρχουν και δίδυμα στην Ελληνική μυθολογία που γεννήθηκαν στην Ορτυγία, την οποία το αδελφάκι της ονόμασε Δήλο (=φωτισμένη). Σωστός. Άρτεμις λοιπόν. :confused:

You are on track.......;)

Link to comment
Share on other sites

..."Άρτεμις Πίττα"...Μήλος 1943...και πολύ άργησα, καθώς γνώριζα "εκ τω έσω" για τις καταδύσεις της Μήλου, αλλά δεν είχα προλάβει να τα διαβάσω...και συνεπώς δεν πήγε εκεί ο νους μου αμέσως. Εν αναμονή, λοιπόν, της αναλυτικής παρουσίασης της ιστορίας...που την γνωρίζεις πολύ καλά και από πρώτο χέρι.

Link to comment
Share on other sites

Έτσι είναι Νηρέα. Σωστά, είναι το Άρτεμις Πίττα.

Τα συγχαρητήρια μου.

Ακολουθεί, μόλις αδειάσω λίγο, αναλυτική παρουσίαση.

Υ.Γ.

Η εκ΄ των έσω γνώση ήταν μάλλον καταλυτική για την λύση του γρίφου. :D

Link to comment
Share on other sites

Κάνεις λάθος. Η "εσωτερική πληροφόρηση" δεν ήταν καθόλου "καταλυτική"...γιατί (όπως είπα) δεν είχα προλάβει να την αξιοποιήσω.

Εάν την είχα αξιοποιήσει...δεν θα ψαχνόμουνα στο Fiume, αλλά στο Στετίνο.:D

Πρώτα,λοιπόν, βρήκα -δια της "μαιευτικής μεθόδου"- το ΑΡΤΕΜΙΣ...και όταν έπεσα επάνω στο "Milos project"...τότε θυμήθηκα την αναξιοποίητη "εσωτερική πληροφόρηση". Στερνή μου γνώση...:D

Link to comment
Share on other sites

Το 1906 στην τότε Γερμανική πόλη Στεττίν (Stettin), κύριο λιμάνι της Πομμερανίας (Pommern), ναυπηγήθηκε από την εταιρεία Stettiner Oderwerke ένα πλοίο κατόπιν παραγγελίας της Γερμανικής ναυτιλιακής εταιρείας Vereinigte Bugsir und Frachtschiffahrt Gesellschaft, η οποία είχε την έδρα της στο Αμβούργο. Το πλοίο ονομάστηκε Herold (= Άγγελος, αυτός που αναγγέλλει κάτι) ταξίδευε με Γερμανική σημαία και χρησιμοποιήθηκε για μεταφορές στην Βόρεια Θάλασσα και στην Βαλτική. Η ημερομηνία καθέλκυσης του ήταν η 28.7.1906 και ο αριθμός κατασκευής του 562. Τα κατασκευαστικά στοιχεία του ήταν.

Τύπος: Εμπορικό πλοίο

ΔΔΣ: SZHY

ΚΟΧ: 1.433

ΚΚΧ: 864

Μήκος: 73,5 μέτρα

Πλάτος: 11 μέτρα

Μηχανή: Τρικύλινδρη παλινδρομική (240-9 x 36 x 16-2, 128 n.h.p)

Ταχύτητα: 10 κόμβοι

Το πλοίο παρέμεινε στην ιδιοκτησία της παραγγελιοδόχου εταιρείας μέχρι το τέλος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, όπου και δόθηκε σαν πολεμική αποζημίωση στην Αγγλική κυβέρνηση. Στην συνέχεια το πλοίο ταξίδευε κάτω από την διεύθυνση (management) της γνωστής εταιρείας Wilson Line μέχρι το 1920 όπου και πουλήθηκε στην ελληνόκτητη εταιρεία Byron Steamship Co. Ltd, η οποία είχε έδρα το Λονδίνο. Στην εταιρεία αυτή, η οποία ιδρύθηκε το 1908 από του αδελφούς Εμπειρίκους, δούλευε από το 1921 έως το 1925 ο γνωστός ποιητής Ανδρέας Εμπειρίκος (πρώτος ποιητής του κουίζ), ο οποίος παράλληλα με την εργασία του σπούδαζε φιλοσοφία και φιλολογία. Το πλοίο μετονομάσθηκε σε Maid of Athens, σύμφωνα με το γνωστό ποίημα του Λόρδου Βύρωνα (Lord Byron – εδώ είναι ο δεύτερος ποιητής) και ταξίδεψε κάτω από την σημαία των Εμπειρίκων έως το 1931 που πουλήθηκε στην οικογένεια Πίττα από την Χίο.

1550493484_ff3097a841_o.jpg

Το Φ/Α Άρτεμις Πίττα (πρώην Maid of Athens, πρ. Herold) στο λιμάνι της Χίου την δεκαετία του 30.

Το πλοίο μετονομάσθηκε σε Άρτεμις Πίττα και καταχωρήθηκε στο νηολόγιο Χίου με τον αύξοντα αριθμό 9. Ταξίδεψε για δέκα περίπου χρόνια με τα διακριτικά της οικογένειας Πίττα (ένα πεντάγωνο αστέρι με το γράμμα Π στην μέση σε άσπρο στρογγυλό φόντο) μέχρι το 1941. Κατά την διάρκεια της Γερμανικής εισβολής, τον Απρίλη του 41,το Άρτεμις Πίττα βομβαρδίστηκε και βυθίστηκε. Στην συνέχεια ανελκύθηκε από τον Γερμανικό στρατό κατοχής, επιτάχθηκε, επισκευάστηκε και εντάχθηκε στον στολίσκο (Flotilla) των μεταγωγικών του Γερμανικού Πολεμικού Ναυτικού (Kriegsmarine) κάτω από τις διαταγές του Ναυάρχου Αγαίου (Admiral Aegaeis). Έκανε ταξίδια στο Ελληνικό Αρχιπέλαγος μεταφέροντας πολεμικό υλικό στις Γερμανικές μονάδες. Υπάρχουν αρκετές καταχωρήσεις απόπλου και κατάπλου του πλοίου στο βιβλίο κίνησης λιμένος του HaKo (Haffen Komandant) Χανίων – Κρήτης. Στις 21 Φεβρουαρίου 1943, φορτωμένο ως επί τω πλείστων με πολεμικό υλικό και καύσιμα, ήταν αγκυροβολημένο στο φυσικό λιμάνι του Αδάμαντα στην Μήλο όταν δέχτηκε επίθεση με αεροτορπίλες από τρία Beaufighter της RAF (Royal Air Force), τα οποία επιχειρούσαν στο Αρχιπέλαγος έχοντας σαν βάση τους την Βόρεια Αφρική. Χτυπήθηκε στην μέση της δεξιάς πλευράς και βυθίστηκε παίρνοντας μαζί του 15 άτομα από το πλήρωμα και 14 Γερμανούς στρατιώτες. Μετά την βύθιση του πολλά βαρέλια καυσίμων έμειναν να επιπλέουν στην επιφάνεια του νερού και ο βόρειος άνεμος που φυσούσε τα ξέβρασε στην απέναντι ακτή, την Χιβαδολίμνη.

ArtemisPittaBombing.jpg

Το πλοίο κατά την διάρκεια του βομβαρδισμού του στον κόλπο του Αδάμαντα (Φωτο/IWM)

Ο ντόπιος πληθυσμός έσπευσε, σφιγμένος από την κατοχική έλλειψη, να συλλέξει τα από την θάλασσα ξεβρασμένα αντικείμενα, πιστεύοντας ότι τα βαρέλια περιείχαν ελαιόλαδο. Ο Γερμανικός στρατός κατοχής συνέλαβε πολλούς από τους ντόπιους οι οποίοι έλαβαν μέρος στην συλλογή των αντικειμένων. Τους κατηγόρησε σαν σαμποτέρ και με συνοπτικές διαδικασίες εκτέλεσε 14 Μηλιούς στις 23 Φεβρουαρίου 1943, δυο μόνον ημέρες μετά την βύθιση του Άρτεμις Πίττα. Την διαταγή της εκτέλεσης υπέγραψε ο διοικητής του νησιού Πλοίαρχος (Kapitaen zur See) Dr. Hans Kawelmacher, γνωστός από της εκκαθαρίσεις των Εβραίων στην πόλη Libau της Λετονίας. Την δεκαετία του 50 ανελκύστηκε η μηχανή του από καταδυτικό συνεργείο, το οποίο όμως δεν συνέχισε το έργο του λόγω κινδύνου έκρηξης που προέκυπτε άμεσα από το φορτίο των πυρομαχικών που παρέμειναν στο πλοίο. Το Άρτεμις Πίττα είχε καλύτερη τύχη από το εύδρομο Έλλη στην Τήνο και το αντιτορπιλικό Βασίλισσα Όλγα στην Λέρο, καθώς και από πολλά απ´ τα υπόλοιπα ναυάγια που βυθίστηκαν στον κόλπο του Αδάμαντα κατά την διάρκεια της Γερμανικής επίθεσης τον Απρίλη του 41, όπως τα Παγκρατίων, Πόπη Σιγάλα και Σόνα, και τα οποία ανελκύστηκαν την δεκαετία του 50. Έχει γίνει κι΄ αλλού μνεία, μέσα στο φόρουμ, για την Ελληνική ιδιαιτερότητα της εμπορευματοποίησης της ιστορίας. Το πλοίο βρίσκεται μέχρι σήμερα βυθισμένο στο βάθος των 45 μέτρων και αποτελεί, κατά την γνώμη μου, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ιστορικά ναυάγια της Ελληνικής επικράτειας.

Αυτά τα λίγα για το Φ/Α Άρτεμις Πίττα σαν περίληψη, μια και το ιστορικό υλικό του πλοίου είναι τεράστιο.

Ευχαριστώ

Link to comment
Share on other sites

  • 2 years later...

Στο περιοδικό "Εφοπλιστής", τεύχος 210, Οκτώβριος 2010, υπάρχει το Α΄ μέρος άρθρου μου με τον τίτλο "Α/Π ΑΡΤΕΜΙΣ ΠΙΤΤΑ - Το πλοίο και η ιστορία του".

Πρόκειται για μια καθαρά ιστορική μονογραφική προσπάθεια, σε μορφή άρθρου, η οποία σκοπό έχει να παρουσιάσει άμεσα την οκτάχρονη έρευνα της ιστορίας του πλοίου, τεκμηριωμένη με ανέκδοτες και σπάνιες φωτογραφίες, με χάρτες και σχέδια, με εκθέσεις μάχης και μαρτυρίες από Γερμανούς, Βρετανούς και Έλληνες αυτόπτες μάρτυρες, και με ντοκουμέντα των γερμανικών, βρετανικών, και ελληνικών αρχείων. Ένας επιπλέον, έμμεσος, σκοπός είναι η διόρθωση των ιστορικών λαθών του παρελθόντος, σύμφωνα με τα νέα στοιχεία που έφερε η ιστορική έρευνα στο φως.

Το Α΄ μέρος του άρθρου μου αναφέρεται στην ιστορία του πλοίου από την ναυπήγηση του μέχρι και την βύθιση του, στις 21 Φεβρουαρίου του 1943. Ένα μικρό μέρος της εισαγωγής μπορείτε να διαβάσετε εδώ.

Το Β΄ μέρος του άρθρου, το οποίο θα κυκλοφορήσει τον Νοέμβριο του 2010, αναφέρεται στις εκτελέσεις που προέκυψαν από την βύθιση του πλοίου και στην βαθύτερη ιστορία των αντιποίνων, ενάντια στον ντόπιο πληθυσμό της νήσου Μήλου, από τον γερμανικό στρατό κατοχής. Επιπλέον δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ιστορική σύνδεση των εκτελέσεων της Μήλου με την εβραϊκή γενοκτονία της πόλης Λιεπάγια (βλ. Liepāja) της Λεττονίας.

Τέλος θέλω να επιστήσω την προσοχή, για μια ακόμα φορά, στο ότι πρόκειται για ιστορικό και όχι για καταδυτικό άρθρο. Πιστεύω όμως ότι είναι καλό να γνωρίζουμε την ιστορία των ναυαγίων του τόπου μας.

Καλή ανάγνωση.

DG

EF1010098ae6b8390jpg.jpg

Link to comment
Share on other sites

×
×
  • Create New...